29 Aug 2010

პროფესიონალი

პროფესიონალ-ი - პირი, რომელმაც რაიმე საქმიანობა გაიხადა თავის პროფესიად, ვინც მუდმივად ეწევა რაიმე საქმიანობას, მოღვაწეობას. (უცხო სიტყვათა ლექსიკონი)

ცოტა ხნის წინს ფეისბუქზე ჩემს გვერდზე დავდევი შემდეგი შინაარსის სტატუსი: რატომ ვერ იტანენ ერთმანეთს იურისტები და ეკონომისტები?
როგორც მოსალოდნელი იყო, ამ კითხვას უმრავლესობამ დუმილით აუარა გვერდი, ძირითადში ალბათ იმიტომ, რომ დიპლომატიურობა გამოიჩინეს.
არადა ძალიან მარტივი კითხვა და თითქოს რა სისულელეა? რატომ ვერ უნდა იტანდნენ ერთმანეთს იურისტები და ეკომინისტები?
ძირითადში ვერ იტანენ, ეს შეიძლება გამოვლინდეს ხუმრობით, მწარე შესიტყვებით, მიზეზი და საფუძველი კი ამ ყველაფრის ძალიან მარტივია, ეს არის არაპროფესიონალიზმი.
როდესაც ადამიანი არის პროფესიონალი და მუშაობს ასევე პროფესინალების გუნდში, შეუძლებელია პროფესიული საქმიანობიდან გამომდინარე რამე სახის შეფერხება შეექმნათ, ეს იქნება იდეალური გუნდი (რა თქმა უნდა ხასიათებით შეწყობაც სასურველია, მაგრამ სად არის მასე :). როდესაც სრულდება დიდი მოცულობის სამუშაო, საჭირო ხდება სხვადსხვა პროფესიის ადამიანი, სამუშაოს დროზე და ჯეროვნად შესრულება სრულად არის დამოკიდებული ამ ადამიანების გუნდურობაზე, მათ ურთიერთგაგებაზე, ურთიერთსაიმედოობაზე. როგორც ზემოთ ვთქვი, როდესაც თანამშრომლები პროფესიონალები არიან, ეს პრობლემას არ წარმოადგენს, მაგრამ...
თუ ადამიანი არაპროფესიონალია, ის ყოველთვის ცდილობს ამ ნაკლის დაფარვას, ეს ხდება პასუხისმგებლობისთვის თავის არიდებით, მიმდინარე ხარვეზების მიჩუმათებით, დასრულებულ პროექტებში საკუთარი შეცდომის დაფარვით, გამოვლენის შემთხვევაში სხვისთვის გადაბრალებით და ა.შ. არაპროფესიონალიზმს ბევრი სახე აქვს.
შესაბამისად, როდესაც პროფესიონალ გუნდში ერთი არაპროფესიონალია, ასეთ შემთხვევაში საქმე ზარალობს, თუმცა ნიჭს გააჩნია და გუნდს შეუძლია პროფესიონალის შექმნაც.
მაგრამ თუ გუნდში უმრავლესობა არაპროფესიონალია...
ასეთ შემთხვევაში შედეგი კატასტროფასთან ახლოს დგას, რადგან თანამშრომლები საკუთარი ნაკლის დაფარვათან ერთად სხვისი ნაკლის წარმოჩენისთვის იბრძვიან.
აი სწორედ ამიტომ ვერ იტანენ ერთმანეთს იურისტები და ეკონომისტები და აქ პროფესიები არაფერ შუაშია, რადგან მეც ბევრი მეგობარი მყავს ეკონომისტი და მათაც არანკლები მეგობარი იურისტი, უბრალოდ ეს ორი პროფესია უფრო ახლოს დგას ერთმანეთტა ჩვენს ყოველდღიურობაში.
საქმე სხვა რამეშია: არაპროფესიონალები ვერ მეგობრობენ.
უცხო სიტყვათ ლექსიკონში პროფესიონალი განმარტებულია როგორც პირი, რომელმაც რაიმე საქმიანობა გაიხადა თავის პროფესიად, ვინც მუდმივად ეწევა რაიმე საქმიანობას, მოღვაწეობას, მე დავამატებდი, რომ ეს საქმიანობა აუცილებლად უნდა იყოს ვიწრო სპეციალობის, პირი ამ საქმეში უნდა იყოს კომპეტენტური და უნდა ჰქონდეს პასუხისმგებლობის გრძნობა საკუთარი საქმიანობის შედეგის მიმართ.
სხვაგვარად საქმე წინ ვერ წავა.

1 Aug 2010

შიში ოხერია

ყოველთვის, ბავშვობიდან, რაც თავი მახსოვს, მაინტერესებდა შიშის რაობა, მეშინოდა ბევრი რამის, ალბათ ისევე როგორც ყველა ბავშვს: მოჩვენებების, სიბნელის, სიმაღლის, მარტო დარჩენის და ა.შ.
თუმცა შიშის დაძლევის შემდგომ მიჩნდებოდა სირცხვილის გრძნობა (ალბათ ისევე როგორ უმრავლესობას), ხოლო შემდგომ კი ვიწყებდი ანალიზს (ალბათ როგორც უმცირესობა).
სანამ ადამიანი აღმოაჩენდა (და დარწმუნდებოდა:), რომ დედამიწაზე მიზიდულობის ძალა ყველგან თანაბარია, არსებობდა შიში რომელსაც გადავარდნის შიშს თუ დავარქმევთ, ალბათ სწორედ აქედან მოდის ტრადიცია, როდესაც მეზღვაურები ეკვატორის გადალახვის დროს წყალში ხტებიან, ჩემი აზრით ნებისმიერი შიში დაძლევადია, თუმცა შიშების რაობა, ანუ მათი წარმოშობა რაიმე ობიექტურ მიზეზებზე არ არის დამოკიდებული, შიში ყოველგავრი თვალსაჩინო მიზეზის თუ საბაბის გარეშე შეიძლება წარმოიშვას, ის ჩვენს ტვინში ჩნდება, ის ჩვენის ილუზიის ნაყოფიცაა.
ვაანალიზებთ რა ჩვენს წინაშე არსებულ ვითარებას, განვსაზღვრავთ საფრთხეს, რომელიც შეიძლება ემუქრებოდეს ჩვენს სიცოცხლეს, თუ საფრთხე ჩვენთვის ცნობილია და ასევე ცნობილია მისი აცილების ან შეწყვეტის გზა, შიში არ ჩნდება, რადგან ტვინი ავტომატურად ჩართვას დამცველ პროგრამას.
მაგრამ თუ საფრთხე უცნობია, შიში სრაფად ედება ჩვენს სხეულს, ჩვენ სწრაფად წარმოვიდგენთ საბოლოო სურათს, რის გამოც ხდება ფუნქციების სრული პარალიზება.
თუმცა ახლა მე სხვა ფენომენი მაინტერესებს; როდესაც ადამიანი ხედვას არა საფრთხეს, არამედ არამედ მხოლოდ "რაღაცას", ადამიანს ყოველთვის ეშინია იმის, რაც მან არ იცის, სხვათაშორის სწორედ აქედან იღებს ძირს ჩემი აზრით ქსენოფობია და ნაციზმი. (თუმცა ნაციზმს სხვა წყაროც ასაზრდოებს).
როგორც ვიცი, შიშები იყოფა რაციონალურ და ირაციონალურ შიშებად.
ის, რომ გვეშინია ელექტრო სადენზე ხელის მოკიდების, მიწისძვრის დროს გავრბივართ სახლიდან, ჭექა–ქუხილის დროს ვერიდებით მაღალ ხეებს და ბოძებს, არ ნიშნავს, რომ მშიშრები ვართ, ეს რაციონალური შიშია, როდესაც ადამიანი აცნობიერებს საფრთხეს და საკუთარ შესაძლებობებს და მათი შედარებით აკეთებს დასკვნებს, რომელი გამოსავალი აირჩიოს, რიგ შემთხვევებში სჯობს საფრთხეს მოვერიდოთ. ანუ სადაც არა სჯობს გაცლა სჯობს :)
თუმცა მე უფრო მეორე სახეს ვეხები.
რაც შეეხება ირაციონალური შიშებს, მათ როგორც ვიცი, საკმაოდ ცუდი შედეგი მოსდევს, ასეთ დროს ადამიანს ეშინია, არა კონკრეტულად რამე რეალურად არსებული საფრთხის, არამედ საკუთარი ილუზიის.
სამხედრო ტაქტიკაში ხშირია შემთხვევები, როდესაც მცირერიცხოვანი მეტოქე იყენებდა ილუზიას, რათა მტერი შიშში ჩავარდნილყო, თითქმის ყოველთვის ასეთი ეფექტით არის მოგებული მსგავსი გადამწყვეტი ბრძოლები.
"შიშს დიდი თვალები აქვს" მშვენივრად შეესაბამება ეს გამოთქმა ამ სიტუაციას. ასევე ბრძოლის დროს შიში ცუდი თანამგზავრია.
რუსეთთან 5 დღიანი ომის დროს ჯარისკაცების მობილურმა ტელეფონებმა იგივე როლი შეასრულეს რაც გედეონის თიხის ქოთნებმა, ოღონდ სამწუხაროდ ჩვენს წინააღმდეგ, თითქმის ყველა ჯარისკაცი საკუთარი ახლობლებიდან გებულობდა, უკანდახევის, მთავრობის დამხობის და ათასი სხვა დეზინფორმაციული ხასიათის ცნობებს. შიში კი კი როგორც ვთქვი ცუდი თანამგზავრია.
შეიძლება სამხედრო ექსპედიციაში წახვიდე საუკეთესო შეიარაღებით, კარგად გაწვრთნილი ჯარისკაცებით, მაგრამ თუ არ იცნობ შენს მოწინააღმდეგეს, დიდი შანსი გაქვს რომ დამარცხდე და დაგამარცხებს არა შენი მოწინააღმდეგე, არამედ შენი შიში და ილუზია.
თუმცა მსგავსი სცენარი მარტო სამხედრო სფეროში არ გვხვდება, ჩვეულებრივ ცხოვრებაში, ნებისმიერი სირთულის დროს, თუ ჩვენს წინაშე არსებულ პრობლემას იმაზე მეტი საფრთხის მნიშვნელობას მივანიჭებთ, ვიდრე ის რეალურად წარმოადგენს, ჩვენ გარანტირებული გვაქვს მარცხი.
ყველაზე დიდი შიში, რომელის რაციონალურს და ირაციონალურს აერთიანებს, ეს არის განადგურების, გაქრობის, სიკვდილის შიში, სწორედ ეს შიში ასაზრდოებს იმედს საიქიო ცხოვრებაზე. სწორედ ეს შიშია ყველაზე მთავარი და თუ ეს შიში მოისპო ადამიანმა საკუთარ გულში (ეს კი ჩემის აზრით შეუძლებელია, და თუ მაინც, მხოლოდ დროებით, აფექტის დროს), ეს ადამინი საშიში ხდება საზოგადოებისთვის და ამავე დროს მისთვის მიღწევადი ხდება ყველა მიზანი.
მახსენდება კონსტანტინე გამსახურდიას გიორგი პირველი "უშიშო ვითარცა უხორცო", როგორც კონსტანტინე წერს, ამ მეფემ, რომელსაც მოკლე მეფობა ჰქონდა, ისტორიკოსის სწორედ ამ ლაკონური შეფასებით მიიქცია მისი ყურადღება, მეფე, რომელმაც გაბედა და წინ აღუდგა ბიზანტიის იმპერიას.
ჩემი აზრით ადამიანი თავისუფალი უნდა იყოს და ეს თავისუფლება გულისხმობს უმთავრესად სწორედ შიშისგან თავისუფლებას, ხოლო შიშისგან თავისუფლებას მხოლოდ განათლება იძლევა, ხოლო სრულ თავისუფლებას კი...